Veiligheidsklasse van cobots: zijn ze wel zo "veilig" als je denkt?

De veiligheidsklasse: niet de robot, maar de toepassing bepaalt het risico

Een veelvoorkomende misvatting is dat cobots één vaste veiligheidsklasse hebben. In werkelijkheid is het de toepassing die de veiligheidsklasse bepaalt, niet de robot op zich.

Een cobot kan in het ene bedrijf veilig zonder hek werken, terwijl exact dezelfde robot elders afgeschermd moet worden. Waarom? Omdat de werkzaamheden, gereedschappen, omgeving en snelheid verschillen.

Voorbeeld: Stel, je hebt een cobot die onderdelen assembleert op een montagelijn. Als hij enkel plastic clips vastklikt aan lage snelheid, zal de risicoanalyse wellicht uitwijzen dat fysieke afscherming niet nodig is. Maar als je diezelfde cobot een schroevendraaier laat bedienen onder hoge torsie, dan wordt het al snel een ander verhaal.

Dus nee: er is niet zoiets als een universeel veilige cobot. Alles valt of staat met de toepassing en de omgevingsanalyse.

CE-certificatie vs. werkplekveiligheid

Een andere valkuil: denken dat een CE-gecertificeerde cobot automatisch veilig is in jouw specifieke werkomgeving.

Fabrikanten leveren cobots met een CE-markering, wat betekent dat het toestel zelf aan de Europese richtlijnen voldoet. Maar die certificatie geldt niet automatisch voor jouw volledige toepassing. Zodra jij een grijper monteert, het programma wijzigt of een product toevoegt, verandert de situatie en moet je opnieuw een risicoanalyse uitvoeren.

Daarom is samenwerking heel belangrijk. Bij Promation helpen we onze klanten niet alleen met de installatie van een robot, maar ook met:

• Risicobeoordeling op maat
• Het opstellen van een machineveiligheidsdossier
• Integratie met sensoren en veiligheidssystemen
• Opleiding voor operatoren en onderhoud

Veiligheid is geen kant-en-klaar product. Het is een proces dat je doordenkt, test en blijft opvolgen.

Wat zegt de norm?

De ISO/TS 15066 is de richtlijn die specifiek over collaboratieve robots gaat. Daarin staan onder meer grenswaarden voor de kracht en druk die een cobot mag uitoefenen bij contact met de mens.

Maar ook hier is nuance nodig: deze waarden zijn gebaseerd op testomgevingen en gemiddelden. Elke toepassing vereist dus nog steeds een aanvullende risicobeoordeling. Bovendien zijn die grenzen vaak ruimer dan je zou denken. Een robot die binnen de norm werkt, kan alsnog pijn veroorzaken bij een botsing.

Conclusie: normen helpen je op weg, maar zijn geen garantie op volledige veiligheid.

Slimme sensoren maken het verschil

Bij Promation geloven we dat veiligheid en efficiëntie hand in hand gaan. Daarom integreren we slimme sensortechnologie:

• 3D-camera's die omgeving en bewegingen continu scannen
• Druksensoren in grippers die kracht meten en automatisch aanpassen
• Zonebewaking via lichtschermen of laserscanners

Zo kunnen onze cobots reageren op de situatie in real-time en is de samenwerking met mensen veiliger dan ooit. Maar opnieuw: de juiste sensor kies je niet standaard, die stem je af op jouw omgeving.